Λαμβάνοντας υπόψη τον συνεχώς αυξανόμενο αριθμό των υπερηλίκων, η γήρανση του πληθυσμού είναι ένα όλο και πιο επίκαιρο θέμα. Η γήρανση έχει συσχετιστεί με μείωση της γνωστικής απόδοσης, που παραδοσιακά εξηγείται από βιολογικές παραμέτρους.
Παρόλο αυτά, οι γνωστικές απώλειες δεν οφείλονται μόνο στην προχωρημένη ηλικία, αλλά συχνά στην αναξιοποίηση των γνωστικών λειτουργιών. Αυτό σημαίνει ότι μια εξασκημένη δεξιότητα θα διατηρηθεί με την πάροδο του χρόνου, ενώ μια παραμελημένη δεξιότητα σταδιακά θα εξασθενίσει με αποτέλεσμα την μείωση της γνωστικής απόδοσης.
Νόσος παραδοσιακά συνδεδεμένη τόσο με την γήρανση όσο και με την γνωστική απόδοση αποτελεί η άνοια. Θεραπεία εκλογής για τη γνωστική εξασθένηση σχετιζόμενη με την άνοια αποτελεί η φαρμακοθεραπεια χωρίς ωστόσο να οδηγεί στην απόλυτη ίαση.
Οι μη φαρμακολογικές παρεμβάσεις, όπως η νοητική άσκηση, παρουσιάζονται ως μια εναλλακτική λύση που σε συνδιασμό με την φαρμακευτική αγωγή μπορούν να σταθεροποιήσουν και να επιβραδύνουν την έκπτωση τόσο των νοητικών λειτουργιών των ασθενών με άνοια αρχικού και μεσαίου σταδίου, όσο και της λειτουργικότητάς τους.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι Ασκήσεις Νοητικής Ενδυνάμωσης οι οποίες αποσκοπούν στην ενίσχυση βασικών γνωστικών λειτουργιών, όπως η επεξεργασία πληροφοριών, ο λόγος, η προσοχή, η μνήμη και η επίλυση προβλημάτων.Οι ασκήσεις αυτές μπορούν να λάβουν χώρα ατομικά και ομαδικά και πέραν του γνωστικού σκοπού επιτελούν και ψυχαγωγικό.
Έρευνες έχουν δείξει πως τέτοιου είδους παρεμβάσεις συνδράμουν θετικά τόσο στην γνωστική ενδυνάμωση των ηλικιωμένων όσο και στην ψυχική ανάταση των φροντιστών τους.
Κατά αυτο τον τρόπο θέτουμε τον ηλικιωμένο σε μία γνωστική εγρήγορση αλλά και σε μια γενικότερη δραστηριοποίηση, παράμετροι λειτουργικότητας που έχουν πληγεί λόγω της ανοικής συνδρομής, που ωστόσο μπορούν να ενισχυθούν μέσα απο τέτοιου είδους ασκήσεις.
Μαρία Σιάμπου, ΜSc
Κλινική Ψυχολόγος
Βιβλιογραφία
Bahar-Fuchs, A., Martyr, A., Goh, A. M., Sabates, J., & Clare, L. (2018). Cognitive training for people with mild to moderate dementia. The Cochrane Library. https://doi.org/10.1002/14651858.cd013069.pub2
Sanjuán, M., Navarro, E., & Calero, M. D. (2020). Effectiveness of Cognitive Interventions in Older Adults: A Review. European Journal of Investigation in Health, Psychology and Education, 10(3), 876–898. https://doi.org/10.3390/ejihpe10030063